უკიდურესად შემაშფოთებელია 8 აპრილის საღამოს დიღმის მასივში შავკანიან სტუდენტებზე თავდასხმის ფაქტი. გავრცელებულ კადრებში ჩანს თავდამსხმელთა რასისტული მოტივები. ეს ინციდენტი ბოლო პერიოდში გამოვლენილ შეუწყნარებლობის საფუძველზე ჩადენილ სხვა ქმედებებთან ერთად, სახელმწიფოს მიერ თანმიმდევრული და სისტემური ანტიდისიკრიმინაციული პოლიტიკის გატარების აუცილებლობაზე მიუთითებს.
როგორც გავრცელებული კადრებიდან იკვეთება, ბელიაშვილის ქუჩაზე, სპორტული მოედნის მიმდებარე ტერიტორიაზე მყოფ რამდენიმე შავკანიანს თავს დაესხნენ, ფიზიკურად გაუსწორდნენ და სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს. სტუდენტების განცხადებით, მათ წინააღმდეგ ჩადენილი აგრესიული ქმედებების მიზეზი მათი კანის ფერი იყო. ძალადობის დროს თავდამსხმელები მოითხოვდნენ, რომ მათ დაეტოვებინათ საქართველოს ტერიტორია. ადგილობრივი მეზობლების მიერ მედიისთვის მიცემული განმარტებით, დაპირისპირების მიზეზი უცხოელი სტუდენტების მიერ სტადიონის სივრცის არ დათმობა იყო, რაც შემდგომში მეზობლების მხრიდან გამოვლენილ ძალადობაში გადაიზარდა.
განსაკუთრებით საგანგაშოა გავრცელებული ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ადგილზე მისულმა სამართალდამცავებმა სტუდენტებს მომხდარის დავიწყება ურჩიეს და სამართლებრივი რეაგირება მომხდარზე არ მოუხდენიათ. მიგვაჩნია, რომ პოლიციის თანამშრომლების გულგრილობისა და გამოვლენილი რასისტული ძალადობის მიმართ ლოიალობის ფაქტი აუცილებლად უნდა გახდეს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის დაუყოვნებელი შესწავლის საგანი. უნდა აღინიშნოს, რომ აზიისა და აფრიკის ქვეყნების წარმომადგენელ ახალგაზრდებთან ჩატარებულ ინტერვიუებში, ისინი ხშირად ჩივიან, სამართალდამცავების მხრიდან გამოვლენილ გულგრილობასა და არაეფექტიან რეაგირებაზე, რაც თანასწორობის დაცვის მიმართულებით სამართალდამცავი სისტემების არაჯეროვანი ფუნქციონირებისა და დისკრიმინაციული საპოლიციო კულტურის პრობლემაზე უთითებს.
შსს-ს განცხადებით, ამ ეტაპზე გამოძიება სსკ-ს 126-ე მუხლით არის დაწყებული (ცემა ან სხვაგვარი ძალადობა, რამაც დაზარალებულის ფიზიკური ტკივილი გამოიწვია), თუმცა, გამოძიების მიერ არ არის გამოკვეთილი რასის საფუძველზე შეუწყნარებლობის მოტივი, რომელსაც მოქმედი სისხლის სამართლის კოდექსი საგანგებოდ უსვამს ხაზს და დისკრიმინაციული მოტივით ჩადენილ დანაშაულებს დამამძიმებელ გარემოებაში ჩადენილ დანაშაულად განიხილავს. უნდა აღინიშნოს, რომ მეზობლების მიერ გაკეთებული განცხადებები დაპირისპირების მაპროვოცირებელ ფაქტთან დაკავშირებით, მისი დადასტურების შემთხვევაშიც, არ ამართლებს მეზობლების მიერ განხორციელებული კოლექტიური ძალადობის ფაქტს და გამოვლენილ დანაშაულს არ უკარგავს დისკრიმინაციულ შინაარსს. სიძულვილის მოტივის იდენტიფიცირებისთვის არსებითია გამოძიებამ ჯეროვნად გამოიკვლიოს ის განცხადებები, რომლებიც თავმდამსხმელებმა გააკეთეს დანაშაულის ჩადენის დრო და ის განსხვავება მათ ქცევაში, რომელიც შეიძლებოდა სხვაგვარი ყოფილიყო მსხვერპლები შავკანიანი უცხოელები რომ არ ყოფილიყვნენ.
მისასალმებელია შსს-ს მიერ ბოლო დროს განხორციელებულ ინსტიტუციურ რეფორმები, მათ შორის, ადამიანის უფლებების დაცვის დეპარტამენტის შექმნა. თუმცა, მნიშვნელოვანია სამინისტრომ გრძელვადიან ცვლილებებთან ერთად (inter alia, პოლიციის თანამშრომლების სათანადო ცოდნითა და სენსიტიურობით აღჭურვა, დისკრიმინაციული დანაშაულების სტატისტიკის და ყოვლისმომცველი ანალიზის ჩატარება, სხვა რელევანტურ უწყებებთან ერთად კომპლექსური პრევენციული პოლიტიკის დაგეგმვა და განხორციელება, მსხვერპლების სამართლებრივი და სოციალური დაცვის სისტემის შექმნა), ადეკვატური რეაგირება მოახდინოს მიმდინარე დანაშაულის ფაქტებზე, უზრუნველყოს მსხვერპლების ეფექტიანი დაცვა და ამით აჩვენოს მისი პრინციპული პოლიტიკური ნება დისკრიმინაციულ დაბაშაულებთან ბრძოლის პროცესში.
უნდა აღინიშნოს, რომ განსაკუთრებით აფრიკისა და აზიის ქვეყნებიდან საქართველოში მყოფი ადამიანები, ხშირად ხდებიან ქსენოფობიისა და რასობრივი დისკრიმინაციის მსხვერპლები, მათ შორის, საზოგადოებრივ ტრანსპორტში, საჯარო სივრცეში, საბანკო და სხვა კომერციულ დაწესებულებში მსგავსი დისკრიმინაციული სოციალური პრაქტიკების აღმოფხვრისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია განათლების სისტემაში მკაცრი ანტიდისკრიმინაციული პოლიტიკის გატარება, რომელიც საჯარო სკოლებში სასწავლო პროცესს და სოციალურ გარემოს დაცლის ეთნოცენტრისტული, რასისტული, ქსენოფობიური შინაარსისგან და მრავალფეროვნებისა და თანასწორობის კულტურას წაახალისებს. ასევე მნიშვნელოვანია, უმაღლესი განათლების დაწესებულებებმა გაატარონ ეფექტიანი ანტიდისკრიმინაციული პოლიტიკა მათ სისტემებში. ამ პროცესში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება მთავრობისა და პოლიტიკური ჯგუფების მხრიდან თანასწორობის მხარდამჭერი პოზიტიური დისკურსის გაჩენას.
ზემოთ აღნიშნულის გათვალისწინებით, მოვუწოდებთ
შინაგან საქმეთა სამინისტროს:
მიიღოს ადეკვატური და დროული ზომები 8 აპრილის ინციდენტთან დაკავშირებით და სათანადოდ დასაჯოს დამნაშავე პირები. ამ კუთხით განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია დანაშულის რასისტული მოტივის იდენტიფიცირება;სათანადოდ შეისწავლოს პოლიციის თანამშრომლების მიერ გამოვლენილი სამსახურეობრივი გულგრილობის ფაქტი და უზრუნველყოს შესაბამისი სამსახურის თანამშრომლებისთვის მსგავსი ინციდენტების დროს მოქმედების სწორი ინსტრუქციების მიცემა;სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულების ეფექტიანი პრევენციის, გამოძიებისა და მსხვერპლების დაცვისთვის დროულად გაატაროს ყოვლისმომცველი პოლიტიკა, რომელიც პოლიციის თანამშრომლების გადამზადებასთან ერთად, მსგავსი დანაშაულების სისტემური მიზეზების ანალიზს და კომპლექსური პრევენციული სამუშაოების განხორციელებას გულისხმობს.
საქართველოს მთავრობას:
უზრუნველყოს საჯარო სამსახურში, ასევე განათლების სისტემაში ყოვლისმომცველი ანტიდისკრიმინაციული პოლიტიკის გატარება, რომელიც მათ შორის, მოიცავს კომპექსურ საგანმანათლებლო მუშაობას რასიზმის, ქსენოფობიის, ჰომოფობიის, ეთნოცენტრიზმის აღმოსაფხვრელად;შეისწავლოს ის სისტემური მიზეზები, რომელიც დისკრიმინაციულ დანაშაულებსა და დამოკიდებულებებს განაპირობებს საზოგადოებაში და კომპლექსური მიდგომებით უზრუნველყოს მათი აღმოფხვრა.
საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა (GDI)
საქართველოს რეფორმების ასოციაცია (GRASS)
ტოლერანტობის და მრავალფეროვნების ინსტიტუტი (TDI)
მედიის განვითარების ფონდი (MDF)
ფონდი ღია საზოგადოება- საქართველო (OSGF)
სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება (ISFED)
ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC)
კავშირი საფარი
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია
